منجیه 15

نوشته شده توسطصداقت...! 11ام تیر, 1394

او كسى است كه زمين را براى شما رام كرد، بر شانه ‏هاى آن راه برويد، و از روزي هاى خداوند بخوريد، و بازگشت همه به سوى او است(سوره ملک آیه پانزدهم)(1)

نکات کلیدی:

*” ذلول” به معنى” رام” جامعترين تعبيرى است كه در باره زمين ممكن است بشود. چرا كه اين مركب راهوار با حركات متعدد و بسيار سريعى كه دارد آن چنان آرام به نظر مى‏ رسد كه گويى مطلقا ساكن است. از سوى ديگر، پوسته زمين نه چنان سفت و خشن است كه قابل زندگى نباشد، و نه چنان سست و نرم است كه قرار و آرام نگيرد، بلكه كاملا براى زندگى بشر رام است. از سوى سوم، فاصله آن از خورشيد نه چندان كم است كه همه چيز از شدت گرما بسوزد، و نه چندان دور است كه همه چيز از سرما بخشكد، فشار هوا بر كره زمين آن چنان است كه آرامش انسان را تامين كند، نه آن قدر زياد است كه او را خفه كند، و نه آن قدر كم است كه از هم متلاشى شود، جاذبه زمين نه آن قدر زياد است كه استخوان ها را درهم بشكند، و نه آن قدر كم است كه با يك حركت انسان از جا كنده شود و در فضا پرتاب شود! خلاصه از هر نظر” ذلول” و رام و مسخر فرمان انسان است. (1)

* بعضى از دانشمندان مى‏ گويند زمين چهارده نوع حركت مختلف دارد كه سه قسمت آن حركت به دور خود، و حركت به دور خورشيد، و حركت همراه مجموعه منظومه شمسى در دل كهكشان است.(1)

*” مناكب” جمع” منكب” (بر وزن مغرب) به معنى شانه است، گويى انسان پا بر شانه زمين مى‏ گذارد و چنان زمين آرام است كه مى‏ تواند تعادل خود را حفظ كند.در عين حال اشاره‏ اى است به اينكه تا گامى برنداريد و تلاشى نكنيد بهره‏ اى از روزي هاى زمين نخواهيد داشت!(1)

* تعبير به” رزق” نيز تعبير بسيار جامعى است كه تمام مواد غذايى زمين را اعم از حيوانى و گياهى و معدنى شامل مى‏ شود.(1)

* اين آيه مظهري است از مبارك و دائم الخير بودن خدا و آن اينكه خداوند زمين را رام كرده كه همه تصرفات را مى‏ شود در آن نمود.(2)

*خوردن و آشاميدن در آيه عامتر از ظاهر آنها است، و خوردن صورتى از صورت هاى استهلاك و مصرف كردن است، و رزق و روزى همه آن چيزها است كه شخص به آنها نياز دارد(3)

* آيه كريمه در پايان همه ارزش هاى مادّى زندگى را طرد مى‏ كند و آنها را از ميان مى‏ برد! آدمى بايد از زندگى و طبيعت پيرامون خويش درسى اساسى بگيرد و بياموزد، و سپس به پيرامون خويش نظر افكند و ببيند كه آيا چيزى بدون هدف آفريده شده است؟ پس هدف خود او چيست؟ او را واگذارد كه به جستجوى از هدف خويش برخيزد، و آن گاه اين هدف را بزرگتر از خوردن و آشاميدن و لذت بردن محض خواهد يافت. (3)

* «وَ إِلَيْهِ النُّشُورُ»اين دو كلمه مشتمل بر خلاصه حقايق ايمان است، بدان سبب كه ايمان به آخرت و تسليم شدن به خداى عزّ و جلّ، از لحاظ نفسى با ايمان صورت مى ‏پذيرد، و از لحاظ عملى با پيروى از فرستادگان و برنامه‏ هاى خدا. و هنگامى كه به ارتباط موجود ميان اجزاء آيه مى ‏انديشيم، حقيقتى مهم بر ما مكشوف مى‏شود، و آن اين كه بر انسان واجب است كه هدف خود را معين كند و در ضمن پرداختن به زندگى به همه اشكال آن، از خوردن و آشاميدن و تلاش براى طلب روزى، به تفكر درباره آينده خويش نيز بپردازد. و چون خوردن و آشاميدن براى زندگى امرى ناگزير است، بر وى لازم است كه در ضمن پيش رفتن به سوى سرنوشت خود نيازمنديهاى خويش را احساس كند، از دانستن اين كه چون به دست آوردن روزى وابسته به تلاش و كوشش (يا به تعبير آيه «مشى») او است، بر وى واجب است كه اين مطلب را به خوبى دريابد كه رسيدن وى به هدفهايش در آخرت نيز متكى و متمركز بر تلاش و كوشش است، و اين كه بهترين توشه در اين سفر دراز تقوا است(3)

لحظه ای درنگ:

خلاصه اینکه اين مطلب را به ما الهام مى‏ كند كه زمين در پاره ‏اى از اطراف و اكناف آن رام و مسخّر آدمى آفريده شده، ولى خدا چنان مى ‏خواهد كه انسان همه آن را مسخر خويش سازد، و على رغم آن كه قدرتى بر مسخر كردن همه چيز را در آن ندارد(3 )، اين توانايى را دارد كه زندگى خود را به صورت بهتر و برترى تبديل كند، زندگی زودگذر و فانی دنیا به زندگی ابدی و باغ بهشت و رضوان الهی.