كسانى كه پيش از آنها بودند (آيات الهى را) تكذيب كردند اما (ببين) مجازات من چگونه بود(سوره ملک آیه هجدهم)(1)

نکات کلیدی:

* مراد از كلمه” نكير” عقوبت و دگرگون شدن نعمت است، ممكن هم هست به معناى انكار باشد، و اين آيه نظير شاهدى است كه بر صدق جمله” فَسَتَعْلَمُونَ كَيْفَ نَذِيرِ” شهادت داده، وعيد و تهديد آن را تصديق مى‏ كند. و معناى آيه اين است كه امت‏ هاى منقرض گذشته آيات مرا تكذيب كردند، پس چگونه بود عقوبت من و دگرگون ساختن نعمتم؟ و يا چگونه بود انكار من بر آنان كه هلاك و منقرضشان كردم؟(2)

* در آيات قبل مردم كافر مورد خطاب قرار گرفته بودند، و در اين آيه غايب به حساب آمده ‏اند” مِنْ قَبْلِهِمْ- قبل از ايشان"، و اين براى آن است كه اشاره كند به اينكه كفار به خاطر جهالت و اهمالشان در تدبر در آيات ربوبيت خدا، و بى‏ باكيشان نسبت به خشم پروردگارشان كوچكتر از آنند كه خدا با آنان سخن بگويد، و آنان را به چنين شرافتى مشرف سازد، بدين جهت از آنان روى گردانيده معارفى را كه مى‏ خواست بيان كند، به پيامبرش خطاب كرد(2)

* كفار مى‏ توانند عينيت هاى تاريخى و عذاب‏ هاى كفار گذشته را به نظر آورند و بدانند كه وعده‏ هاى خداوند حق است.(3)

لحظه ای درنگ:
*شهرهاى ويران شده لوط كجا است؟ و فرعون و قومش اكنون كجايند؟ در پاسخ اين پرسش ها جز يك جواب وجود ندارد: آنان برافتادند و تمدن هاشان نابود شد، بدان جهت كه از پروردگار خويش نترسيدند و از رسالت ها و رسولان او پيروى نكردند(4) 

(1) تفسیر نمونه/ آیت الله مکارم و جمعی نویسندگان/ج24/ ص341

(2) تفسیر المیزان/ علامه طباطبایی/ ج 19/ ص 601

(3) تفسیر احسن الحدیث/ علی اکبر قرشی/ج11/ ص265

(4)تفسیر هدایت/ جمعی از مترجمان/ ج 16/ ص 174