امام حسن علیه السلام به شهادت تاریخ فردی بسیار شجاع و با شهامت بود. او در راه پیشرفت اسلام از هیچگونه جانبازی دریغ نمی ورزید. آن حضرت در جنگ جمل در خط مقدم می جنگید. در جنگ صفین نیز همراه برادرش حسین بن علی علیه السلام در راه حق بسیار جانبازی نمود.

هرگز در بیان حق و دفاع از حریم اسلام نرمش نشان نمی داد. او علنا از اعمال ضد اسلامی معاویه انتقاد می کرد. مناظرات و احتجاجات مهیج و کوبنده آن حضرت با معاویه و مزدوران و طرفداران او نظیر عمرو عاص، عتبه بن ابی سفیان، ولید بن عقبه، مغیره بن شعبه و مروان حکم شاهد ایم معنا است.

وقتی معاویه برای تثبیت موقعیت خود و وانمود به اطاعت و پیروی آن حضرت از خود که در راه مدینه بود پیام داد که شورش حوثره را سرکوب کند حضرت به پیام او پاسخ داد که «من برای حفظ جان مسلمانان دست از سر تو برداشتم و این معنا موجب نمی شود که از جانب تو با دیگران بجنگم. اگر قرار به جنگ باشد پیش از هرکس باید با تو بجنگم که مبارزه با تو از جنگ با خوارج لازم تر است.»

مورخان و دانشمندان در شرح زندگانی پر افتخار امام حسن علیه السلام بخشش بی سابقه و انفاق بسیار بزرگ و بی نظیری ثبت کرده اند که در تاریخچه زندگانی هیچ کدام از بزرگان به چشم نمی خورد. سیوطی در تاریخ الخلفا می نویسد «حضرت مجتبی علیه السلام در طول عمر خود دو بار تمام اموال خود را در راه خدا خرج کرد وسه بار ثروت خود را به دو نیم تقسیم کرده و نصف آن را برای خود نگه داشت و نصف دیگر را در راه خدا بخشید.»

سیره پیشوایان- مهدی پیشوایی - خلاصه صفحات 90 تا 96