اى مردم از آنچه در زمين است حلال و پاكيزه بخوريد و از گام هاى شيطان پيروى نكنيد، چه اينكه او دشمن آشكار شما است(168 بقره)

نکته تفسیری:

حلال و طیب؟ گام شیطان؟ دشمن آشکار؟ از کجا بفهمیم وسوسه از شیطان است و الهام الهی نیست؟

حلال چيزى است كه ممنوعيتى نداشته باشد، و طيب به چيزهاى پاكيزه گفته مى شود كه موافق طبع سالم انسانى است نقطه مقابل خبيث كه طبع آدمى از آن تنفر دارد.

اشاره به يك مسأله دقيق تربيتى دارد، و آن اينكه انحرافها و تبهكاري ها غالبا بطور تدريج در انسان نفوذ مى كند، نه به صورت دفعى و فورى.وسوسه هاى شيطان معمولا به همين صورت است ، انسان را قدم به قدم و تدريجا در پشت سر خود به سوى پرتگاه مى كشاند، اين موضوع منحصر به شيطان اصلى نيست ، تمام دستگاه هاى شيطانى و آلوده براى پياده كردن نقشه هاى شوم خود از همين روش گام به گام استفاده مى كنند،

اينكه در آخر آيه فوق شيطان دشمن آشكار معرفى شده است ، يا بخاطر دشمنى او از روز اول با آدم است كه به واسطه نافرمانى در برابر سجده آدم همه چيز خود را از دست داد، و يا به خاطر اين است كه دستورات او همچون قتل و جنايت و تبهكارى براى همه آشكار است ، همه مى دانند اين قبيل برنامه ها از يك دوست نيست ، بلكه دعوت هائى است از يك دشمن خطرناك كه جز بدبختى انسان چيزى نمى خواهد.و يا به واسطه اين است كه شيطان صريحا دشمنى خود را با انسان خبر داده و كمر عداوت او را بسته است.

الهامات الهى چون با فطرت پاك انسان ، و ساختمان جسم و روح او آشنا است ، هنگامى كه در قلب پيدا مى شود يك حالت انبساط و نشاط به او دست مى دهد. در حالى كه وسوسه هاى شيطان چون هماهنگ با فطرت و ساختمان او نيست به هنگام ايجاد در قلبش احساس تاريكى ، ناراحتى و سنگينى در خود مى كند و اگر تمايلات او طورى تحريك گردد كه در هنگام انجام گناه ، اين احساس براى او پيدا نشود بعد از انجام عمل براى او دست مى دهد، اين است فرق بين الهامات شيطانى و الهامات الهى .

تفسیر نمونه/ جلد اول/ خلاصه صص 569 تا 575